U bent hier: Welkom » Personen » Oude Gemeente Weerselo » Windmüller, Max

Windmüller, Max

  • Geboren 17-02-1920 te Emden, Duitsland.
  • Overleden 21-04-1945 te Cham, Duitsland – 25 jaar.
  • Z.v. Moritz Windmüller, slager, en Jette Seligmann.
  • Verloofd met Metta Lande.
  •  

Max was van februari 1939 tot eind december 1939 en opnieuw van juni 1940 tot eind maart 1941 landbouwersknecht bij de familie Ter Haar op ‘erve Koekoek’ te Hasselo nr. 42, gemeente Weerselo. Daarna vertrok hij naar Assen. Hij kon het goed vinden met de familie Ter Haar, er is nog langere tijd contact geweest.

Hij kwam uit een gezin met vijf kinderen. Het gezin vluchtte in 1933 naar Groningen, waar zijn vader in 1937 overleed. Max was een Palestina-pionier van de Deventer Vereniging en een prominent lid van de Westerweelgroep.

Hij werd bij een razzia in Amsterdam gearresteerd en kwam op 14 augustus 1943 in kamp Westerbork terecht. Het lukte hem om vier dagen later in een wasserijkar te ontsnappen.  Hierna sloot hij zich aan bij de Westerweelgroep. Hij was onder de schuilnaam ‘Cor Andringa’ betrokken bij de door de Westerweel-groep georganiseerde vluchtroute van Palestina-pioniers naar Spanje. Hij was belast met de contacten tussen de groep in Nederland en de groepen in Frankrijk. Max verlegde zijn arbeidsterrein steeds meer naar Frankrijk. Onvermoeibaar reisde hij tussen Holland, België, Bretagne, Parijs en Zuid-Frankrijk. Al doende wist hij een honderdtal jonge mensen, onder wie zijn broer Emil, op weg te helpen naar de vrijheid.

In het begin van 1944 gingen Max en zijn verloofde Metta Lande in Parijs wonen. Max werkte al langer samen met de Frans-Joodse verzetsbeweging. Deze groep wilde graag hulp uit Londen en had ondertussen contact met twee agenten die zich hadden uitgegeven als leden van de Britse geheime dienst. Dit werd hen fataal, deze contactpersonen bleken dubbelspionnen te zijn die ook voor de Gestapo werkten. Tijdens een treffen van Max met de leiders van het Franse verzet in Parijs op 18 juli 1944 viel de Gestapo binnen en werd iedereen gearresteerd.

Via kamp Drancy kwam hij op 25 augustus 1944 in het concentratiekamp Buchenwald terecht. Tegen het einde van de oorlog kwam hij in kamp Flossenbürg, van waaruit vervolgens met de geallieerden op de hielen hun ‘dodenmars’ naar Dachau begon. Max was ondertussen ernstig verzwakt en half verhongerd.  Op 21-04-1945, de vierde dag van deze tocht, wilde Max wat water drinken uit een put en werd hij door een bewaker neergeschoten. Zo stierf hij één dag voor de bevrijding van deze groep gedeporteerden in Winklarn, Kreis Cham.

Begraafplaats onbekend.

Holocaustslachtoffer, evenals zijn moeder en zijn broer Salomon met zijn gezin. Zijn broers Izaak en Emil en zijn zus Ruth overleefden de oorlog, ook Metta Lande heeft de oorlog overleefd.

Postuum onderscheiden met de medaille van het Franse verzet ‘la Résistance Française’.

Gedenkteken in het Westerweelwoud te Ramat Menashe, Israël voor Joop Westerweel, Max Windmüller en hun medestrijders.

Geëerd in de Nederlandse en Franse gedenkruimte in het Yad Vashem-museum en in het museum van de Ghettostrijders Beit Lochamei ha Ghettaot, beiden in Israël. In het Virginia Holocaust Museum te Illinois, USA en in het bunkermuseum te Emden.

Verder is in Emden de naar hem vernoemde Max-Windmüller-Stichting opgericht en werd in 1998 de Webergildestrasse te Emden omgedoopt tot Max-Windmüller-Strasse. Hierbij was ook de familie Ter Haar aanwezig. In 2015 werd het nieuwe gymnasium aan de Steinweg naar hem vernoemd.

Stolpersteine aan de Mühlenstrasse 4 te Emden en aan de Javastraat 3 te Assen.

Nationaal Holocaust Namenmonument te Amsterdam.

Er is in 1997 een boek: ‘Max Windmüller 1920-1945’ uitgebracht, geschreven door Klaus Meyer-van Dettum en in 2010 een film/documentaire over het leven van Max Windmüller: ‘Deckname Cor – die dramatische Geschichte des Max Windmüller’.

W54 Windmuller Max_04

Alle Palestina-pioniers in de gemeente Weerselo

(Engelse versie)    (Duitse versie)

W54 Windmuller Max_01

W54 Windmuller Max_02

W54 Windmuller Max_03

W54 Windmuller Max_05

Windmüller Max

Erve Koekoek

Erve Koekoek