U bent hier: Welkom » Personen » Oude Gemeente Denekamp » Fraterman, Gosse

Fraterman, Gosse

  • Geboren 11-10-1887 te Ambt Hardenberg.
  • Overleden 15-06-1942 te Bernburg, Duitsland – 54 jaar.
  • Z.v. Piebe Fraterman, fabrieksarbeider, en Klaasje Berends.
  • Gehuwd in 1911 met Geessien Kuiper.

Gosse woonde vanaf mei 1909 in Denekamp op BD 70a en is hier in september 1911 getrouwd. In oktober 1911 vertrok hij naar Hasselt. Vanaf augustus 1912 lag hij met zijn schip in het kanaal te Noord Deurningen. Hun oudste dochter Fenna werd hier geboren. Daarna kregen ze nog drie dochters, waarvan dochter Antje na enkele maanden overleed.

In mei 1913 vertrokken ze naar Nordhorn, later woonde hij als wever met zijn gezin aan de Poolmansweg 114 te Enschede. Zijn dochter Fenna was getrouwd met een oom van schrijver Gerard van het Reve. Haar zus Tine leerde daar Gerard kennen en kreeg in 1941 verkering met hem. Zij heeft hun relatie in 1945 beëindigd. Hij heeft haar brieven altijd bewaard.  

Gosse was lid van het communistische verzet en actief in de Internationale Roode Hulp. Hij hielp onder andere Duitse vluchtelingen vanuit Nordhorn de grens over.

Hij werd op 24 juni 1941 samen met andere communisten gearresteerd en kwam via kamp Schoorl in Neuengamme terecht. Kamp Schoorl werd in die tijd gebruikt voor communisten, die door de Nederlandse politie gearresteerd waren. Zij stonden op lijsten die door de lokale politie-inlichtingendiensten voor de oorlog aangelegd waren; ze werden op 25 en 26 juni 1941 gearresteerd naar aanleiding van de Duitse inval in de Sovjet-Unie. De Duitsers hadden aantallen te arresteren communisten opgegeven, de politie maakte een keuze wie gearresteerd moest worden en arresteerde vaak meer mensen dan waar de Duitsers om gevraagd hadden. Bijna alle communisten zijn in Neuengamme terechtgekomen.

Vervolgens kwam Gosse in kamp Bernburg bij Maagdenburg, berucht voor de medische experimenten, waar hij samen met 44 andere Nederlandse communisten werd vergast. Dat er zo weinig bekend is over vermoorde concentratiekampgevangenen in Bernburg geldt niet alleen voor de 45 Nederlandse slachtoffers. Van vrijwel alle gevangenen die vanuit concentratiekampen naar Bernburg en andere moordklinieken zijn getransporteerd is weinig meer teruggevonden. Voor de systematische moord op gevangenen in Bernburg werd de administratieve afwikkeling verricht via het concentratiekamp van waaruit de gevangene afkomstig was. Gosse’s ‘Sterbeurkunde’ is opgesteld in Neuengamme.

Postuum onderscheiden met het Verzetsherdenkingskruis, evenals dochter Fenna.

Monument in het Volkspark en Stolperstein te Enschede. 

Provinciaal Verzetsmonument te Markelo.

  Verzetsherdenkingskruis_Denekamp_Fraterman_Langkamp_Vries de   

D61 Fraterman Gosse_01

Fraterman Gosse

D61 Fraterman Gosse_03