U bent hier: Welkom » Personen » Oude Gemeente Weerselo » Brinkgreve, Hendrik (majoor)

Brinkgreve, Hendrik (majoor)

  • Geboren 06-06-1915 te Utrecht.
  • Overleden 05-03-1945 te Losser – 29 jaar.
  • Z.v. Marius Roelof Johan Brinkgreve, directeur van Begeers Zilverfabriek, en Antoinette Theodora Geertruida Maria Bosman.

Henk Brinkgreve was rond oktober 1944 drie weken ondergedoken bij de familie Juninck ‘de Pan’ in Dulder in de periode dat de Twentse Knokploeg van Cor Hilbrink hier, na de overval op Huize Lidwina in Zenderen, korte tijd zijn hoofdkwartier had.

Hij was de oudste uit een gezin met vier kinderen. Henk trad in 1933 vrijwillig toe tot de Koninklijke Landmacht (Wapen der Artillerie) en volgde de SROBA (School Reserve Officieren Bereden Artillerie) te Ede. Na afloop startte hij zijn rechtenstudie in Leiden. Hij was reserveofficier bij de Nederlandse strijdkrachten en werd bij de mobilisatie in augustus 1939 opgeroepen in actieve dienst. Na de Duitse inval in mei 1940 wist hij naar Engeland te ontkomen. Als officier van een geallieerde commando-eenheid, de Small Scale Raiding Force ‘codenaam No. 62 Commando’ voerde hij een succesvolle overval uit op de vuurtoren van Les Casquets. Hij kreeg de leiding over een missie in Nederland door een zogenaamd Jedburgh Team van het Bureau Bijzondere Opdrachten, de Nederlandse tegenligger van het Special Operations Executive. Hierbij kreeg hij de tijdelijke rang van reserve-majoor van het Wapen der Artillerie.

In de nacht van 11 op 12 september 1944 landde dit Jedburgh Team, met de codenaam Dudley, met parachutes bij Wierden. Het Jedburgh Team bestond naast majoor Henk Brinkgreve (codenaam Dudley) uit de Amerikaanse majoor John Malcolm Olmsted en de Britse sergeant John Patrick Austin (bijnaam Bunny). Vanaf zijn aankomst in Twente stak Brinkgreve veel energie in de samenwerking van de Raad van Verzet (RVV) en de knokploegen in Twente. Hij werd later zelfs de praktische aanvoerder van het verzet in Overijssel genoemd. Na het bereiken van het zeer belangrijke eerste doel, het vormen van een ‘Secret Army’, gingen Brinkgreve en het team Dudley verder met het vormen en trainen van actieve verzetsgroepen gericht op sabotage.

De boerderij ‘de Pan’ was tijdens de Tweede Wereldoorlog het middelpunt van illegale activiteiten: er was een geheime zender aanwezig, het was een koeriersadres en ook werden in de buurt wapens gedropt voor het verzet. De boerderij was een veilige plek voor mensen die zich verborgen moesten houden. Het hoofdkwartier en het Jedburgh Team waren slechts korte tijd – van 24 september tot 12 oktober 1944 – op boerderij ‘de Pan’ ondergebracht. Doordat er steeds mensen langskwamen, viel de boerderij te veel op. Dat was extra gevaarlijk omdat de boerderij ook onderduikers verborg. Het hoofdkwartier werd verplaatst naar boerderij ‘de Koerdam’ te Enter. Een op 6 oktober gepland vertrek naar ‘de Paus’ in Hezingen werd afgebroken, omdat daar net een overval had plaatsgevonden.

Majoor Brinkgreve was in de voorgaande periode een aantal keren van locatie veranderd. Erve Rikhof, waar hij zich samen met twee anderen op dat moment bevond, werd om onbekende redenen op 05-03-1945 door een S.S.’er en een landwachter bezocht. Ontdekking van majoor Brinkgreve volgde, waarbij hij tijdens een worsteling om de aftocht van zijn vrienden te redden werd doodgeschoten. Hij maakte het vaak ijdel gebruikte devies van de militaire Willemsorde waar: Moed, Beleid, Trouw. Het zou vele levens van verzetsmensen hebben gekost als de gegevens van het stafkwartier in Duitse handen waren gevallen. Hij werd in eerste instantie in Losser begraven.

Herbegraven: Gem. Oosterbegraafplaats te Enschede, nr. 27a.

Postuum onderscheiden tot ridder 4e klas in de Militaire Willemsorde, met de ‘Kings Commendation for Brave Conduct’ en het Oorlogsherinneringskruis met gesp.

Zijn broer Geurt – beeldhouwer – ontwierp zijn grafmonument ‘De Fakkeldrager’. Nadat het beeld in 2010 gestolen werd, werd de sokkel bij erve Rikhof te Losser geplaatst. In 2013 werd er een nieuw grafmonument geplaatst. Bijgevoegd portret van Henk is postuum gemaakt door zijn broer Willem – kunstschilder.

Gedenkplaat Stedelijk Gymnasium te Leiden.

Jedburgh Memorial in de kathedraal van Peterborough.

Provinciaal Verzetsmonument te Markelo en monument te Losser.

In 2014 verscheen het boek ‘Operatie Jedburgh’ over de geheime geallieerde missies in Nederland in 1944-1945, geschreven door Jelle Hooiveld.

      brinkgreve-1945-ridder-4e-militaire-willems-orde